دوران بارداری و زایمان، تغییرات زیادی در بدن زنان ایجاد میکند؛ از بزرگ شدن شکم گرفته تا تغییر فرم سینهها و حتی تغییر در ساختار لگن و رباطها. طبیعی است که بسیاری از مادران نگران تغییر شکل بدن خود پس از زایمان و شیردهی باشند. یکی از نگرانیهای رایج، شل شدن یا افتادگی سینه بعد شیردهی است. اما آیا واقعاً شیردهی عامل اصلی افتادگی سینه است؟ پاسخ این سؤال را در ادامه مطلب خواهید یافت.
افتادگی سینه در دوران بارداری + سایر تغییرات
در دوران بارداری، سینهها تحت تأثیر مستقیم هورمونهای استروژن و پروژسترون قرار میگیرند. این هورمونها باعث افزایش حجم بافت چربی و رشد غدد شیری میشوند تا بدن برای شیردهی آماده شود. از حدود هفته پانزدهم بارداری، سلولهای تولیدکننده شیر فعال میشوند و تا اواخر سهماهه دوم ممکن است متوجه افزایش حجم و حساسیت سینهها شوید.
تیرهتر شدن نوک سینه و آرئول، برجسته شدن غدههای کوچک روی آن (غدد مونتگومری) و احساس سنگینی از تغییرات طبیعی این دوران هستند. این فرآیند در حقیقت آمادگی بدن برای تغذیهی نوزاد است.
افتادگی سینه بعد شیردهی
تحقیقات نشان میدهد که افتادگی سینهها بیشتر به تغییرات هورمونی و کشش پوست در دوران بارداری مربوط است تا خود شیردهی. در واقع، زمانی که سینهها در دوران بارداری پر و سنگین میشوند، رباطهای نگهدارنده پستان (رباطهای کوپر) تحت فشار قرار میگیرند و خاصیت ارتجاعی آنها کاهش مییابد.
پس از زایمان و پایان شیردهی، با کاهش حجم غدد شیری، بافت سینه کوچکتر میشود و پوست ممکن است حالت افتاده پیدا کند. به بیان دیگر، افتادگی سینه نتیجه تغییرات مکرر حجم و وزن سینه در دوران بارداری و شیردهی است؛ نه خود عمل شیردهی.
علت افتادگی سینه در بارداری + افتادگی سینه بعد شیردهی
بسیاری از مادرانی که پس از پایان شیردهی متوجه تغییر در شکل یا استحکام سینههای خود میشوند، گمان میکنند این تغییرات مستقیماً به شیردهی مرتبط است. در حالیکه پژوهشهای علمی نشان دادهاند علت اصلی افتادگی سینه بعد شیردهی ، تغییرات هورمونی دوران بارداری و عوامل فیزیولوژیک دیگر است. مهمترین دلایل افتادگی سینه در شیردهی عبارتند از:
1. بارداری و تغییرات هورمونی
در طول بارداری، میزان هورمونهای استروژن، پروژسترون و پرولاکتین در بدن افزایش مییابد. این هورمونها باعث رشد غدد شیری و افزایش جریان خون در سینه میشوند تا بدن برای شیردهی آماده شود. در نتیجه، سینهها معمولاً دو تا سه برابر بزرگتر از قبل میشوند.
پس از زایمان، با کاهش تولید شیر، بافت سینه کوچکتر میشود و در صورتی که پوست خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده باشد، افتادگی بروز میکند. این پدیده، مهم ترین دلیل افتادگی سینه بعد شیردهی و بارداری است.
2. افزایش سن مؤثر در افتادگی سینه بعد شیردهی
با افزایش سن، تولید کلاژن و الاستین در پوست کاهش مییابد و بافتهای حمایتی سینهها قدرت کشسانی خود را از دست میدهند. بنابراین هرچه سن مادر در زمان بارداری و شیردهی بالاتر باشد، احتمال افتادگی سینه نیز بیشتر خواهد بود.
3. شاخص توده بدنی (BMI) و اندازه سینه
زنانی که شاخص توده بدنی بالاتری دارند، معمولاً سینههای بزرگتری دارند. وزن بیشتر سینهها فشار مضاعفی بر بافتهای نگهدارنده وارد میکند و احتمال افتادگی را افزایش میدهد.
4. ژنتیک
ژنهای وراثتی بر کیفیت پوست، میزان کلاژن، چربی زیرپوستی و استقامت رباطهای بدن اثر میگذارند. به همین علت، برخی زنان حتی پس از چند بارداری هم دچار افتادگی سینه نمیشوند، در حالیکه برخی دیگر سریعتر آن را تجربه میکنند.
5. تغییر وزن و افتادگی سینه بعد شیردهی
افزایش وزن در دوران بارداری و کاهش سریع آن پس از زایمان میتواند باعث کشیدگی پوست و رباطهای نگهدارنده شود. همچنین افرادی که عضلات سینهای ضعیفتری دارند، معمولاً زودتر دچار افتادگی سینه میشوند.
6. سیگار کشیدن
نیکوتین و سایر ترکیبات موجود در دود سیگار باعث تخریب فیبرهای کلاژن و الاستین در پوست میشوند. این فرآیند موجب کاهش خاصیت ارتجاعی پوست و تسریع روند افتادگی سینه میشود.
روشهای جلوگیری از افتادگی سینه بعد از زایمان و شیردهی
با رعایت چند نکته ساده میتوان از افتادگی سینه بعد شیردهی تا حد زیادی پیشگیری کرد؛ از جمله:
1. از شیر گرفتن تدریجی نوزاد
زمانی که قصد دارید دوران شیردهی را به پایان برسانید، این کار را بهصورت تدریجی انجام دهید. توقف ناگهانی شیردهی میتواند باعث کاهش سریع حجم سینه و افتادگی پوست شود. از شیر گرفتن مرحلهبهمرحله به بدن فرصت میدهد تا به تغییرات هورمونی و کاهش تدریجی حجم شیر عادت کند و بافت چربی سینهها بهتر بازسازی شود.
2. کاهش وزن آهسته و اصولی
کاهش سریع وزن بعد از زایمان باعث شل شدن پوست میشود. بهتر است کاهش وزن را بهصورت تدریجی و با رژیم غذایی متعادل انجام دهید. رژیم غذایی شما باید شامل پروتئینهای کمچرب، سبزیجات تازه، میوهها، غلات کامل و مغزها باشد تا پوست خاصیت ارتجاعی خود را حفظ کند.
3. نوشیدن آب کافی
آبرسانی به پوست از مهمترین عوامل حفظ خاصیت ارتجاعی است. نوشیدن حداقل ۸ لیوان آب در روز باعث میشود پوست سینهها مرطوب و انعطافپذیر بماند و از افتادگی آن جلوگیری شود.
4. ترک سیگار و پیشگیری از افتادگی سینه بعد شیردهی
مصرف سیگار باعث تخریب رشتههای کلاژن و الاستین در پوست میشود. این موضوع منجر به شل شدن پوست و پیری زودرس میگردد. ترک سیگار نهتنها برای سلامت عمومی مفید است، بلکه به جلوگیری از افتادگی پستانها پس از شیردهی نیز کمک میکند.
5. استفاده از سوتین مناسب
در دوران بارداری و شیردهی، اندازه و وزن سینهها تغییر میکند. استفاده از سوتین حمایتی و اندازهگیریشده کمک میکند تا فشار وزن سینهها بر بافتهای زیرین کاهش یافته و از کشیدگی پوست جلوگیری شود. در هنگام فعالیتهای بدنی، حتماً از سوتین ورزشی استفاده کنید تا حرکات زیاد باعث آسیب به رباطهای نگهدارندهی پستان نشود.
همچنین بهتر است شبها سوتین خود را باز کنید تا گردش خون مختل نشود. رعایت این اصول در خصوص بستن سوتین، تأثیر مستقیمی بر پیشگیری از افتادگی سینه بعد شیردهی دارد.
6. مراقبت روزانه از پوست سینه
پوست سینهها به دلیل نازکی، حساسیت بیشتری دارد و نیاز به مراقبت روزانه دارد. استفاده از مرطوبکنندههای گیاهی حاوی ویتامینE، روغن زیتون یا آلوئهورا به حفظ نرمی و استحکام پوست کمک میکند. هفتهای چند بار نیز با لایهبرداری ملایم میتوانید سلولهای مرده را حذف کرده و جریان خون و بازسازی پوست را بهبود دهید.
7. تغذیه سالم و کاهش مصرف چربیهای حیوانی
رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی در سلامت پوست و فرم سینهها نقش مهمی دارد. ویتامینC، ویتامینE، ویتامین B کمپلکس، روی و اسیدهای چرب امگا ۳ از جمله ترکیبات مؤثر در حفظ خاصیت ارتجاعی پوست هستند. در مقابل، مصرف بیش از حد چربیهای حیوانی اشباع و قندهای ساده، روند پیری پوست را تسریع میکند.
درمان افتادگی سینه بعد شیردهی
برای از بین بردن افتادگی سینه ها بعد شیردهی راهکارهای مختلفی پیشنهاد میشود؛ از جمله: کنترل وزن در دوران بارداری و شیردهی، پوشیدن سوتین مناسب، ورزش تقویتی سینه، و روشهای کلینیکی و جراحی. برخی از جراحیهای درمانی را که بیشترین تأثیر را دارند، در ادامه آوردهایم:
پروتز یا ایمپلنت سینه برای افتادگی بعد از شیردهی
در مواردی که افتادگی با کاهش حجم همراه است، پروتز سینه میتواند گزینهی مناسبی باشد. پروتزها حجم از دسترفته را جبران کرده و فرم طبیعیتری ایجاد میکنند. اگر افتادگی متوسط یا شدید باشد، ممکن است ترکیب لیفت و پروتز سینه بهترین نتیجه را به همراه داشته باشد.
درواقع میتوان گفت پروتز و بهخصوص ترکیب آن با لیفت، قطعی ترین روش درمانی افتادگی سینه بعد شیردهی است. دکتر علیرضا نگهی متخصص پروتز سینه در تهران است که تاکنون رضایت همه بیماران خود را کسب کرده است. در این خصوص میتوانید در مقاله جراحی پروتز سینه بیشتر بخوانید.
لیفت سینه
لیفت سینه یکی از پرطرفدارترین روشهای درمان افتادگی سینه بعد شیردهی است. در این جراحی، پوست اضافی برداشته و بافتهای داخلی سفت میشوند تا سینهها بالا کشیده شوند. در صورت نیاز، موقعیت نوک سینه (آرئول) نیز اصلاح میگردد. این روش باعث بازگرداندن فرم جوان و متقارن به سینهها میشود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علاوه بر تغییر فرم سینه، علائمی مانند فرورفتگی پوست، تغییر رنگ، توده قابل لمس یا درد مداوم وجود دارد، مراجعه به پزشک متخصص پستان ضروری است تا از نظر بیماریهای احتمالی بررسی انجام شود. اگر با افتادگی شدید سینه بعد از شیردهی مواجه شدید و قصد درمان آن را داشتید، دکتر علیرضا نگهی یکی از بهترین متخصصین تهران برای این موضوع است.
سؤالات متداول افتادگی سینه بعد شیردهی و بارداری
1. آیا تعداد دفعات بارداری در میزان افتادگی سینه بعد شیردهی تأثیر دارد؟
بله؛ هر بار بارداری و شیردهی میتواند باعث کشیدگی بیشتر پوست و کاهش خاصیت ارتجاعی آن شود.
2. آیا شیردهی طولانیتر باعث افتادگی بیشتر سینه میشود؟
بهطور مستقیم خیر. افتادگی بیشتر به تغییرات حجم و بافت چربی سینه مربوط است نه به مدت زمان شیردهی.
3. آیا فرم نوک سینه بعد از شیردهی تغییر میکند؟
بله، ممکن است نوک سینه کمی پایینتر یا پهنتر شود، اما با گذشت زمان و مراقبت مناسب تا حدی بهبود مییابد.
4. آیا افتادگی سینه ارثی است؟
بله؛ ژنتیک در خاصیت کشسانی پوست و بافت همبند سینه نقش مهمی دارد.
بدون دیدگاه